EUSKAL DEKLINABIDEA
1Perpaus barruan sintagma desberdinen arteko harreman logikoak adierazteko erabiltzen ditugun atzizkien zerrenda.
3 KASU MOTA:
-Kasu gramatikalak: aditzarekin konkordantzia dutenak
1) NOR--> ez du kasu markarik
2) NORK--> -k
3) NORI--> -i
-Leku-denborazkoak: lekuzko edo denborazko osagarriak adierazteko atzizkien zerrenda da.
1) NON--> -n
2) NONDIK--> -tik/-dik
3) NONGO--> -ko/-ko
4) NORA--> -ra
5) NORANTZ--> -rantz
6) NORAINO--> -raino
-Gainerakoak
1) NOREN--> -en
2) NOREKIN--> -ekin
3) NORTAZ/ZEREZ--> -z/-taz
4) NORTZAT--> -tzat
5) ZERIK--> -ik
6) NORENTZAT--> -entzat
MUGAGABEA NOIZ?
Mugagabea: artikulurik gabeko izenak
1) ZER/ZEIN/ZENBAT
2) Zenbatzaileekin
3) Zenbatzaile zehaztu gabeekin
4) Bihurtu, bilakatu, izendatu, hautatu, aukeratu
5) Zerik/ nortzat
KATEGORIA GRAMATIKALAK:
1) Izena
2) Adjektiboa
- Izenondoa
- Izenlaguna (-en/-ko)
3) Aditza
4) Adberbioak
- Aditzondoak
- Aditzlagunak (I+Atziz.)
ADITZA ETA MORFEMAK:
1) Pertsona morfemak
-NOR--> N-, H-, D-, G-, Z-, Z-, D-
-NORI--> -T, -K/N, -O, -GU, -ZU, -ZUE, -E
-NORK--> " " ezer " " " -TE
2) Denbora morfemak
-Orainaldia--> -(A)-
-Lehenaldia--> -E (n) -I (n); - (e) N
3) Aditz erroa edo sustraia
-) -tor-
-) -u-
-) -za-
-) -rama-
-) -kar-
4) Pluralgilea
-) -zki-
-) -it-
-) -z-
-) -te-
-) -tza-
5) Modu morfemak
- Indikatiboa--> EZER-> kontaketarako modua
- Subjuntiboa--> nahia, deseoa eta helburua-> -N
- Ahalera-> ahalbidea-> -KE
- Agintera-> EZER
6) Aditz laguntzaileak
-Indikatiboa-> IZAN (-ZA) ; EDUN (-U-)
-Subjuntiboan, ahaleran, aginteran-> EDIN(-DI-/ -K-); EZAN (-ZA-)
7) Aditz aspektua edo partizipioak
- Aditzoina edo infinitiboa-> "ETOR" "IBIL"
- Partizipio burutua-> sartu (-TU); ikusi (-I); joan (-N); igo (EZER)
- Partizipio burutugabea-> -T (Z) EN
- Gertakizuneko partizipioa-> -KO/-GO; -EN
SINTAXIA
Perpausa-> Subj+Predikatua
Predikatua-> A + (O.Z), (Z.O), (Atrib.), (D.O), (K.O), (Konp. D)...
Perpaus elkartuak:
1)Koordinatuak:
-Kopulatiboak/ emendiozkoak "eta"
-Adbersatiboak/ aurkaritzakoak "baina"
-Distributiboak "nahiz, nahiz"
-Iustaposiziokoak
-Disiuntiboak "edo"/ "ala"
2) Menpekoak/ subordinatuak:
-I.F.P-> subj./ O.Z/ Z.O
-IZLG.F.P-> aditza+ -(e) n/ -ko+izena
-ADLG.F.P-> Mod./ Denb./ Kaus./ Konts./ Kontz./ Konp./ Bald./ Helb.
3 KASU MOTA:
-Kasu gramatikalak: aditzarekin konkordantzia dutenak
1) NOR--> ez du kasu markarik
2) NORK--> -k
3) NORI--> -i
-Leku-denborazkoak: lekuzko edo denborazko osagarriak adierazteko atzizkien zerrenda da.
1) NON--> -n
2) NONDIK--> -tik/-dik
3) NONGO--> -ko/-ko
4) NORA--> -ra
5) NORANTZ--> -rantz
6) NORAINO--> -raino
-Gainerakoak
1) NOREN--> -en
2) NOREKIN--> -ekin
3) NORTAZ/ZEREZ--> -z/-taz
4) NORTZAT--> -tzat
5) ZERIK--> -ik
6) NORENTZAT--> -entzat
MUGAGABEA NOIZ?
Mugagabea: artikulurik gabeko izenak
1) ZER/ZEIN/ZENBAT
2) Zenbatzaileekin
3) Zenbatzaile zehaztu gabeekin
4) Bihurtu, bilakatu, izendatu, hautatu, aukeratu
5) Zerik/ nortzat
KATEGORIA GRAMATIKALAK:
1) Izena
2) Adjektiboa
- Izenondoa
- Izenlaguna (-en/-ko)
3) Aditza
4) Adberbioak
- Aditzondoak
- Aditzlagunak (I+Atziz.)
ADITZA ETA MORFEMAK:
1) Pertsona morfemak
-NOR--> N-, H-, D-, G-, Z-, Z-, D-
-NORI--> -T, -K/N, -O, -GU, -ZU, -ZUE, -E
-NORK--> " " ezer " " " -TE
2) Denbora morfemak
-Orainaldia--> -(A)-
-Lehenaldia--> -E (n) -I (n); - (e) N
3) Aditz erroa edo sustraia
-) -tor-
-) -u-
-) -za-
-) -rama-
-) -kar-
4) Pluralgilea
-) -zki-
-) -it-
-) -z-
-) -te-
-) -tza-
5) Modu morfemak
- Indikatiboa--> EZER-> kontaketarako modua
- Subjuntiboa--> nahia, deseoa eta helburua-> -N
- Ahalera-> ahalbidea-> -KE
- Agintera-> EZER
6) Aditz laguntzaileak
-Indikatiboa-> IZAN (-ZA) ; EDUN (-U-)
-Subjuntiboan, ahaleran, aginteran-> EDIN(-DI-/ -K-); EZAN (-ZA-)
7) Aditz aspektua edo partizipioak
- Aditzoina edo infinitiboa-> "ETOR" "IBIL"
- Partizipio burutua-> sartu (-TU); ikusi (-I); joan (-N); igo (EZER)
- Partizipio burutugabea-> -T (Z) EN
- Gertakizuneko partizipioa-> -KO/-GO; -EN
SINTAXIA
Perpausa-> Subj+Predikatua
Predikatua-> A + (O.Z), (Z.O), (Atrib.), (D.O), (K.O), (Konp. D)...
Perpaus elkartuak:
1)Koordinatuak:
-Kopulatiboak/ emendiozkoak "eta"
-Adbersatiboak/ aurkaritzakoak "baina"
-Distributiboak "nahiz, nahiz"
-Iustaposiziokoak
-Disiuntiboak "edo"/ "ala"
2) Menpekoak/ subordinatuak:
-I.F.P-> subj./ O.Z/ Z.O
-IZLG.F.P-> aditza+ -(e) n/ -ko+izena
-ADLG.F.P-> Mod./ Denb./ Kaus./ Konts./ Kontz./ Konp./ Bald./ Helb.