BALADAK
Aste honetan, baladei buruzko ikerketa lan bat egin dugu, eta horri buruz hainbat gauza atera ditugu. Hori, ondorengo eskemrekin azalduko dizuegu.
Baladak trobadoreen artean erabilitako pieza liriko eta kantu narratibo laburrak dira. Euskal literaturaren barruan balada izena erabili beharrean erromantze izena erabili ohi da aspalditik. Lehenik, kanturako eta dantzarako balio zuen baina gero errezitzatzeko. Historia labur bate berri ematen du baina pertsonaiak nolakoak diren ia ez zaigu aipatzen. Baladaren estilo berezia Erdi Aroan finkatu zen eta herri askotara zabaldu zen; baina herri bakoitzean forma berezi bat hartzen dute. Baladen forma hainbat neurritan bereizten da. Lehenik, hiru bertso lerroko neurri bat erabiltzen da eta neurri hauek gehienetan isometrikoak izaten dira, lelo batez bukaturik. Gero, zortzi neurtitzeko estrofa bat ere badago ABABBCBC errimarekin baina halaber, lau neurtitzeko estrofa BCBC errimarekin. Hamar neurtitzeko estrofa ahapaldiarentzat bakarrik balio dute. Hainbat ezaugarri dauzkate baladek. Errazago ikasteko, metrikaz eta errimaz kontazten dira. Errepikapenak erabiltzen dira arreta pizteko eta indarra hartzeko. Paralelismoak, berriz, ideia bat errepikatzen du baina ideia gutxiagorekin. Elkarrizketak, hitzak esaten duen bezelaxe, pertsonaiak elkarrizketaren bidez komunikatzeko balio dute. Metrika, molde metriko asko erabiltzeko eta arau jakinik gabe egiteko erabiltzen dira eta errimak, berriz, antzeko soinuak erabiltzeko Baladak hainbat sailkapen ditu eta, batez ere, gertaeren berri ematea dute helburu. Baladetan hiru eredu bereizten dira. Lehenik eta behin, eredu epikoa bereizten dugu. Eredu epikoa XV. eta XVI. arteko mendeetako da eta hainbat gai jorratzen ditu: Erdi Aroaren bukaerako gudak, jauntxoen ekintzak eta bizi-giroa eta banderazioak. Gero, eredu epiko-lirikoa bereiztuko dugu. Eredu hau, berriz, XVII. mendekoa da eta honek ere gaiak jorratzen ditu, baina normala den bezala, desberdinak: guduak eta maitasuna. Eredu mota hau ez da zehatza. Azkenik, eredu lirikoa dugu XVIII. mendekoa, Eredu mota honek hainbat ezaugarri ditu; sinboloen bitartez adierazten dira, elkarrizketa fora bat dauka eta honek gai bakarra jorratzen du, amodioa. |
Flea and Tick VaccinesEdit this text to make it your own. To edit, simply click directly on the text to start adding your own words.
|
Happy Pet, Happy HeartEdit this text to make it your own. To edit, simply click directly on the text to start adding your own words.
|
Emergency House CallsEdit this text to make it your own. To edit, simply click directly on the text to start adding your own words.
|